Απαντήσεις στην τραμπούκικη επίθεση ενάντια στον Τάκη Φωτόπουλο με αφορμή τα άρθρα του «Τουριστική «Ανάπτυξη» και πολίτες -Το παράδειγμα της Σύρου» και «Η καπήλευση του Δεκέμβρη από τις ελίτ» ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ | ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

ΑΠΟΨΗ (ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΣΥΡΟΥ), ΦΥΛΛΟ ΑΡ. 246 (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 28 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2009)

Τις τελευταίες ημέρες ο γνωστός διανοητής Τάκης Φωτόπουλος, δέχτηκε μιαν απαράδεκτη φασίζουσα επίθεση από ορισμένα ΜΜΕ της Σύρου επειδή άσκησε δημόσια κριτική για κάποια –κατά την γνώμη του- «κακώς κείμενα» της νήσου. Γράφτηκαν πολλά:

«…δεν νομίζουμε ότι θα υποδείξει ή θα καθορίσει ποιο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης πρέπει ν' ακολουθήσει η Σύρος…»

«…Δεν έχει ανάγκη από τέτοιους "προστάτες" η Σύρος»

«…Κι όμως, ο άνθρωπος αυτός βρίσκεται ακόμη στο νησί, κάνει τις διακοπές του κι εμείς τον ανεχόμαστε»

«Να φύγετε... Να πάτε αλλού», «κάντε μας την χάρη και γυρίστε πίσω στο χωριό σας»

Και όμως το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Σύρου αποτελείται από πρόσφυγες, μέτοικους, ανθρώπους φιλελεύθερους, που δεν χρησιμοποιούν κατά την περίσταση την καταγωγή ή την εντοπιότητά τους. Γιατί γνωρίζουν ότι η εντοπιότητα δεν είναι προσόν και δεν δίνει περισσότερα δικαιώματα σε κανένα. Αντίθετα σ' αυτούς τους διαχωρισμούς ελλοχεύουν οι κοινωνικές διακρίσεις και ο ρατσισμός.

ΚΟΙΝΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Αναφορικά με το θέμα που προέκυψε από την αρθρογραφία τού διεθνώς γνωστού πολιτικού φιλοσόφου κ. Τάκη Φωτόπουλου σχετικά με την τουριστική ανάπτυξη, καθώς και με τις επώνυμες ή ανώνυμες απαντήσεις και σχόλια στον τοπικό έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο της Σύρου, θα θέλαμε, προκειμένου να συμβάλουμε σε ένα πραγματικό διάλογο στην τοπική κοινωνία, να καταθέσουμε τα ακόλουθα :

1) Έχει αναφαίρετο δικαίωμα ο κάθε πολίτης να εκφράσει τις απόψεις του για ένα ζήτημα (της τουριστικής ανάπτυξης στην προκειμένη περίπτωση), τόσο σε επίπεδο τοπικό όσο και σε επίπεδο της χώρας. Ακόμα περισσότερο έχει αυτό το δικαίωμα ένας πολίτης που είναι γνώστης των πραγμάτων του νησιού. Ένας πολίτης που, από τα γραφόμενά του μπορούμε να συμπεράνουμε ότι, και το αγαπά και νοιάζεται-αγωνιά γι’ αυτό και την πορεία του.

2) Ο κ. Φωτόπουλος στα κείμενα-αναλύσεις του περί τουριστικής ανάπτυξης και αναφερόμενος στο παράδειγμα της Σύρου, αφού αυτό το γνωρίζει και από κοντά, έγραψε για ορισμένα από τα καλά που, κατά τη γνώμη του, έχει η Σύρος αλλά και για ορισμένα από τα κακώς κείμενα του νησιού, πάλι κατά τη γνώμη του. Για τα κακώς κείμενα της Σύρου, τα τοπικά ΜΜΕ της Σύρου δημοσιεύουν, σχεδόν καθημερινά, ρεπορτάζ, καταγγελίες συμβούλων της τοπικής αυτοδιοίκησης και φορέων, επιστολές διαμαρτυρίας πολιτών, κατοίκων ή επισκεπτών του νησιού και για πολύ περισσότερα απ’ όσα ανέφερε ο κ. Φωτόπουλος, τα οποία κάποιες φορές, μάλιστα, γίνονται και ρεπορτάζ στις αθηναϊκές εφημερίδες. Δυσφημούν, λοιπόν, όλοι αυτοί, το νησί ; Μάλλον, όχι. Ένας τόπος δυσφημείται από αυτά τα ίδια τα κακώς κείμενά του και όχι από τη δημοσιοποίησή τους. Δημοσιοποίηση που γίνεται με σκοπό πάντα την εξάλειψη των κακώς κειμένων, την επίλυση προβλημάτων ή βελτίωση καταστάσεων και πραγμάτων. Είναι επομένως, τουλάχιστον, άδικο να καταλογίζεται στον κ. Φωτόπουλο η δυσφήμηση του νησιού.

3) Είναι επικίνδυνο για το δημόσιο διάλογο και την κοινωνία, στην εφημερίδα “ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ” και σε άλλα τοπικά ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης της Σύρου, αντί τεκμηριωμένων απαντήσεων, να δίνονται απαντήσεις και να γίνονται σχόλια του τύπου «…δεν νομίζουμε ότι θα υποδείξει ή θα καθορίσει ποιο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης πρέπει ν' ακολουθήσει η Σύρος…» ή «…Δεν έχει ανάγκη από τέτοιους "προστάτες" η Σύρος» ή «…Κι όμως, ο άνθρωπος αυτός βρίσκεται ακόμη στο νησί, κάνει τις διακοπές του κι εμείς τον ανεχόμαστε» ή «…Κι όπως λέει μια πετυχημένη διαφήμιση "Να φύγετε...Να πάτε αλλού"» ή «κάντε μας την χάρη και γυρίστε πίσω στο χωριό σας» και άλλα αναλόγου ή και χειρότερου ύφους. Επικίνδυνο γιατί έτσι, αφενός δεν μπορεί να γίνει διάλογος, αφετέρου φαίνεται να καλλιεργείται, ανησυχητικά πλέον, ένα κλίμα κυνηγιού μαγισσών και αποδιοπομπαίων τράγων έως εκφοβισμού και απειλών. Επικίνδυνο, επίσης, γιατί φαίνεται να διαχέεται στην τοπική κοινωνία της Σύρου η επικίνδυνη ολοκληρωτική νοοτροπία ότι όποιος διαφωνεί με τα τεκταινόμενα στο νησί, όποιος έχει διαφορετικές απόψεις και ιδέες που ενοχλούν, γίνεται στόχος, δεν είναι δεκτός στο νησί και πρέπει να φύγει είτε με το καλό είτε με το άγριο, με πολύ πιθανά ανεξέλεγκτα αποτελέσματα. Για παράδειγμα μπορεί να αναφερθεί, χωρίς να θέλουμε να κάνουμε αυθαίρετους συμψηφισμούς, ο ξυλοδαρμός νεαρών πολιτικής νεολαίας της Αριστεράς, που έκαναν την ετήσια κατασκήνωσή τους σε κάμπινγκ του Γαλησσά, με λοστούς, αλυσίδες και πτυσσόμενα γκλομπς από ομάδα 25 περίπου Συριανών νέων και για ασήμαντη, μάλιστα, αφορμή (ένα αρκετά ανησυχητικό γεγονός που, μάλλον, δεν έτυχε της δέουσας προσοχής και πέρασε χωρίς σχόλια από την τοπική κοινωνία, παρόλο που είναι και ένα άκρως δυσφημιστικό γεγονός για το νησί).

4) Κατά τη γνώμη μας, δεν υπάρχουν προνομιακοί εκφραστές της τοπικής κοινωνίας και η Σύρος δε μπορεί να ταυτίζεται αυθαίρετα με τα οικονομικά συμφέροντα μιας μικρής ομάδας επιχειρηματιών ή τοπικών παραγόντων, οι οποίοι σε καμιά περίπτωση δεν αντιπροσωπεύουν την εργαζόμενη πλειοψηφία ή τη νεολαία. Ιδιαίτερα στην περίπτωση της νεολαίας, οι «σημερινοί υποτιθέμενοι εκφραστές της» θα πρέπει να γνωρίζουν ότι τα προβλήματα της νεολαίας δεν αρχίζουν και δεν τελειώνουν στο ζήτημα του ωραρίου λειτουργίας των νυκτερινών κέντρων. Όταν η νεολαία του νησιού βρισκόταν στους δρόμους, διεκδικώντας το δικαίωμά της στη μόρφωση και στην ίδια τη ζωή, οι «σημερινοί αντιπρόσωποί» της σιωπούσαν ένοχα ή έβλεπαν με όρους ανοικτής εναντίωσης τον αγώνα της. Η νεανική ανεργία και η ελαστική απασχόληση, σε μια περιοχή με εποχιακή μόνο δημιουργία απασχόλησης λόγω τουρισμού και, μάλιστα, συχνά χωρίς στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα, θα έπρεπε να αποτελέσουν το πραγματικό αντικείμενο της δημόσιας συζήτησης στο νησί σε σχέση με τους νέους και όχι η ανάγκη των επιχειρηματιών για παράταση της λειτουργίας των νυκτερινών τους καταστημάτων. Σε κάθε περίπτωση, η νεολαία έχει τις δικές της συλλογικότητες για να εκφραστεί και δε χρειάζεται μεσάζοντες. Το «νεανικό» δεν εξαντλείται στα κέφια μιας εμπορευματοποιημένης διασκέδασης, που αποτελεί, άλλωστε, το ιδανικό συμπλήρωμα σε μια ζωή χωρίς δικαίωμα στο όνειρο. Η εντατικοποιημένη διασκέδαση είναι η άλλη όψη της ανεργίας και της εργασιακής υπερεκμετάλλευσης. Αν κάποιοι ονειρεύονται για τη Σύρο, μια μικρή Μύκονο, που θα βασιλεύει ο νόμος της νύκτας και των μπράβων θα πρέπει να το πουν ανοικτά και να μην χρησιμοποιούν ως προμετωπίδα τους τη νεολαία.

5) Τι είδους τουρισμό θέλουμε ; Θέλουμε «ήπιο» τουρισμό που να σέβεται το φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον του νησιού ή «άγρια τουριστική ανάπτυξη»; Θέλουμε τουρισμό στα πλαίσια της αειφόρου και βιώσιμης ανάπτυξης ή όχι ; Θέλουμε τον τουρισμό που σέβεται τον άνθρωπο, είτε αυτός είναι κάτοικος του νησιού είτε είναι επισκέπτης ή το μαζικό τουρισμό που ευνοεί τους λίγους εις βάρος της ποιότητας ζωής των πολλών; Θέλουμε ένα τουρισμό που να εξυπηρετεί τα στενά οικονομικά συμφέροντα λίγων ή να εξυπηρετεί ισόρροπα όλη την κοινωνία; Είναι πολλά τα ερωτήματα και πολύ περισσότερες οι απαντήσεις που μπορούν να δοθούν. Ένας δημόσιος διάλογος φαίνεται, λοιπόν, να είναι αναγκαίος πριν οδηγηθούμε σε αδιέξοδες ή ανεξέλεγκτες καταστάσεις (ήδη, σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα, φαίνεται να έχει αρχίσει ένας «πόλεμος» αλληλοσυγκρουόμενων επιχειρηματικών συμφερόντων στο νησί). Ένας διάλογος στην τοπική κοινωνία, στον οποίο, όμως, να μπορούν να συμβάλουν όλοι, κάτοικοι αλλά και φίλοι-επισκέπτες, ασχέτως αν έχουν ή όχι άμεση σχέση με τον τουρισμό, αφού ο τουρισμός επηρεάζει ποικιλοτρόπως όλη την κοινωνία.

Εμείς βλέπουμε τον τουρισμό από την οπτική του εργαζόμενου κόσμου. Τη στιγμή που γιγαντώνεται η βαριά τουριστική βιομηχανία, εις βάρος του φυσικού περιβάλλοντος και της πολιτισμικής ιστορίας και κληρονομιάς ενός τόπου, οι ίδιοι οι εργαζόμενοι και η νεολαία δε μπορούν να πάνε διακοπές, λόγω της παρατεταμένης λιτότητας, της αφαίμαξης του λαϊκού εισοδήματος και της ανεργίας. Οι διακοπές γίνονται ένα μακρινό άπιαστο όνειρο, στο οποίο όλο και λιγότεροι άνθρωποι έχουν πρόσβαση. Παράλληλα, οι ίδιοι οι εργαζόμενοι στον τουρισμό βιώνουν τις χειρότερες μορφές ελαστικοποίησης της εργασίας, συχνά δουλεύοντας ακόμα και με συμβάσεις ημέρας, για να επιστρέψουν μετά την τουριστική περίοδο στην ανεργία και την εξαθλίωση. Στο βαθμό που ο τουρισμός από ένα κοινωνικό αγαθό για όλους, μετατρέπεται σε ένα ακριβό εμπόρευμα, που το εκμεταλλεύεται μια μικρή ομάδα ανθρώπων, θα γινόμαστε διαρκώς μάρτυρες αντι-κοινωνικών φαινόμενων που συχνά βρίσκονται στον αντίποδα των συμφερόντων και των μικρών οικογενειακών τουριστικών μονάδων, που βιώνουν και αυτές, όλο και περισσότερο, την πίεση του αγοραίου ανταγωνισμού. Αν η τουριστική ανάπτυξη αφεθεί στη δυναμική της αγοράς, θα μειώνεται διαρκώς ο αριθμός των τουριστών, θα χειροτερεύουν οι όροι απασχόλησης στον τουριστικό τομέα, θα κλείνουν οι μικρές οικογενειακές τουριστικές μονάδες και θα αλλοιώνεται ο φυσικός και πολιτισμικός πλούτος των ελληνικών νησιών.

Ένας σοβαρός διάλογος, λοιπόν, που θα επικεντρωθεί πάνω σε αυτούς τους άξονες, θα μπορέσει, πιστεύουμε έστω και τώρα, να σχεδιάσει στην πράξη, και όχι μόνο στα λόγια, έναν τουρισμό για το νησί, στα πλαίσια της αειφόρου και βιώσιμης ανάπτυξης, που θα λαμβάνει βεβαίως υπόψη του τις ανάγκες και τα συμφέροντα της εργαζόμενης πλειοψηφίας.

Αύγουστος 2009

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΟ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΩΝ ΣΤΟ Ν. ΚΥΚΛΑΔΩΝ

ΕΝΩΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΣΥΡΟΥ «ΕΥΠΛΟΙΑ» (http://www.eyploia.gr/)