(Το παρακάτω κείμενο έχει δημοσιευθεί στην εφημερίδα "Ελευθεροτυπία/Βιβλιοθήκη" τχ. 566 στις 21 Αυγούστου 2009) http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=21/08/2009&id=75048
Στην κρίση απαντούν τα παιδιά
Από τον Αλέξανδρο Στεργιόπουλο
Τάκης Φωτόπουλος
Η παγκόσμια κρίση, η Ελλάδα και το αντισυστημικό κίνημα
Ημιολοκληρωτική «Δημοκρατία» ή Περιεκτική Δημοκρατία;
εκδόσεις Κουκκίδα, σ. 318, 18,81 ευρώ
Τα μαζικά, καθολικά, παγκόσμια φαινόμενα ξεπερνούν τα ΜΜΕ, αφού δεν μπορούν να ακολουθήσουν τη διάρκειά τους. Ο χρόνος λειτουργεί καταπραϋντικά και εξαπατά. Έτσι η βραχύβια ενημέρωση δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Το κενό όμως πρέπει να καλυφθεί κι εδώ ο δημοσιογράφος πρέπει να παραμερίσει για τον συγγραφέα-ερευνητή. Ο Τάκης Φωτόπουλος ανταποκρίνεται άριστα στον ρόλο του και δίνει μια πολύ ενδιαφέρουσα και ξεχωριστή ματιά σ' ένα θέμα που αρκετοί έχουν προσπαθήσει να προσεγγίσουν. Την οικονομική κρίση που δεν σταματά να εξαπλώνεται. Ο κουρασμένος αναγνώστης θα αντιτείνει: «Άλλο ένα βιβλίο για την κρίση. Τι με νοιάζει εμένα;». Ο τίτλος όμως βάζει ένα δίλημμα που διώχνει την αδιαφορία και εξάπτει την περιέργεια. Η απαξιωτική ερώτηση αντικαθίσταται με την απορία τού διλήμματος κι έτσι η μελέτη ξεκινά.
Είναι αυτονόητο πως το ζήτημα δεν είναι ανάλαφρο και καθόλου εύκολο. Χρειάζεται συγκέντρωση για να δούμε πού καταλήγει ο συγγραφέας. Η επιστημονική του κατάρτιση και εμπειρία διασφαλίζουν μια σφαιρική θέαση του πολυπλόκαμου φαινομένου. Η ενδελεχής ανάλυση γεμίζει με γνώση και πληροφορίες τον πολίτη και του δίνει τη δυνατότητα να διαβεί και τις δύο κατευθύνσεις της τελικής απάντησης.
Ο πρόλογος είναι συνοπτικός, όμως ο Φωτόπουλος παρουσιάζει το «γιατί;» της παγκόσμιας κρίσης. Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη και κατά κάποιον τρόπο χρησιμοποιείται η μέθοδος «απ' έξω προς τα μέσα».
Στο πρώτο μέρος ο συγγραφέας μάς «προσγειώνει» σημειώνοντας ότι αυτό που ζούμε δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο στο καπιταλιστικό σύστημα, που πάντα ήταν ευπρόσβλητο στις κρίσεις. Μας παρουσιάζει την έννοια του σοσιαλφιλελευθερισμού (που γίνεται σοσιαλφασισμός) και ξεσκεπάζει το «θαύμα» της Κίνας και της Ιρλανδίας. Παράλληλα, αποκαλύπτει τον πραγματικό ρόλο τής G20 και εξηγεί γιατί το σύστημα της αγοράς είναι το χειρότερο σχετικά με την κατανομή σπάνιων πόρων. Το πιο σημαντικό είναι ότι επιβεβαιώνει αυτό που υποπτευόμασταν. Δεν έχουμε μόνο οικονομική, αλλά και κοινωνική, πολιτική, πολιτιστική, ιδεολογική και οικολογική κρίση.
Το δεύτερο μέρος αφορά τη χώρα μας και το πώς αναπτύσσονται και επιδρούν οι πολλές διαστάσεις του παγκόσμιου προβλήματος. Το τελευταίο μάς φέρνει στη διχάλα του διλημματικού υπότιτλου. Ο Φωτόπουλος γέρνει στην «Περιεκτική Δημοκρατία» αφού ακουμπήσει στην «Ημιολοκληρωτική Δημοκρατία».
Το βιβλίο αφιερώνεται στα παιδιά της Αθήνας, και συμπεραίνουμε σ' αυτά που εξεγέρθηκαν τον Δεκέμβριο. Όπως σημειώνει: «Η έκρηξη του Δεκέμβρη ήταν η πρώτη έμμεση αντισυστημική κοινωνική έκρηξη στη μετεμφυλιακή περίοδο» (Κεφάλαιο 7). Τα σύγχρονα Δεκεμβριανά είναι ο συνδετικός κρίκος στην οριστική απάντηση. Στη σελίδα 255 καταλαβαίνουμε την επιλογή του συγγραφέα: «...ο ίδιος αυτός αυθορμητισμός όταν δεν παρακινείται από ένα καθολικό πολιτικό πρόταγμα αναπόφευκτα οδηγεί σε αδιέξοδο...». Αυτό το πρόταγμα είναι η «Περιεκτική Δημοκρατία» και απευθύνεται σε όλα σχεδόν τα τμήματα της κοινωνίας. Βάση της δραστηριότητας είναι οι δημοτικές συνελεύσεις στις συνομοσπονδιοποιούμενες τοπικές κοινωνίες. Η αλήθεια είναι ότι βιώνουμε τη «δημοκρατία» των ολίγων, των ελίτ (G7) και ο Φωτόπουλος ζητεί την ισοκατανομή δύναμης σε κάθε επίπεδο, χωρίς να παραλείπει την κριτική στη ρεφορμιστική Αριστερά και σε όσους δεν βλέπουν την άβολη αλήθεια. Ένα νέο δυναμικό, αντισυστημικό κίνημα είναι αναγκαίο όσο ποτέ και τα παιδιά της Αθήνας (και όχι μόνο) μπορούν να το «γεννήσουν». Ο επιστημονικός λόγος, αν δεν είναι εύληπτος, σίγουρα πρέπει είναι διαφωτιστικός· κι εδώ είναι.