Πρόλογος  του συγγραφέα στο  βιβλίο:  Παγκοσμιοποίηση, Αριστερά και Περιεκτική Δημοκρατία

 

Το κρισιμότερο θέμα της εποχής μας –το οποίο ήδη έχει οδηγήσει στη δημιουργία ενός άτυπου διεθνούς «κινήματος» εναντίον του– είναι αναμφισβήτητα αυτό της παγκοσμιοποίησης. Όμως, η συζήτηση πάνω στο ζήτημα αυτό χαρακτηρίζεται από μια απερίγραπτη σύγχυση τόσο όσον αφορά τις θεμελιώδεις έννοιες όσο και την αποτίμηση της σημασίας του – μια σύγχυση, που συχνά κάθε άλλο παρά τυχαία είναι.

Μερικοί (συνήθως νεοφιλελεύθεροι και «σοσιαλφιλελεύθεροι» της κέντρο-αριστεράς) συγχέουν την τεχνολογική παγκοσμιοποίηση, η οποία αναφέρεται  στις νέες τηλεπικοινωνιακές τεχνολογίες και την επανάσταση της πληροφορικής που πράγματι έχει σημαντικές θετικές επιπτώσεις, με την οικονομική παγκοσμιοποίηση,  και μιλούν για τις δήθεν θετικές επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης γενικά.

Άλλοι επικαλούνται τον Μαρξ για να  δικαιολογήσουν την από μέρους τους υιοθέτηση της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, ως δήθεν αντικειμενικής βάσης στην εξελικτική διαδικασία «Προόδου» που οδηγεί στον κομμουνιστικό παράδεισο.

Ο κοινός παρονομαστής όλων αυτών των ερμηνειών του φαινομένου της παγκοσμιοποίησης, που ξεκινούν τόσο από τη «Δεξιά» όσο και από την «Αριστερά», είναι ότι η σημερινή νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση είναι όχι μόνο  μη αντιστρέψιμη αλλά και (για διαφορετικούς λόγους) ευπρόσδεκτη.

Από την άλλη μεριά, οι αναλυτές που ανήκουν στο χώρο της σοσιαλδημοκρατίας και της ρεφορμιστικής Αριστεράς γενικότερα, δεν βλέπουν καν ένα νέο φαινόμενο στη σημερινή παγκοσμιοποίηση αλλά απλώς μια συνωμοσία του κεφαλαίου, αν όχι ένα μύθο ή μια «χίμαιρα», και διακρίνουν μεταξύ της σημερινής νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και μιας ουτοπικής, ελεγχόμενης από τα κράτη-έθνη, οικονομικής παγκοσμιοποίησης, η οποία θα μπορούσε να προέλθει μέσω της άσκησης λαϊκής πίεσης πάνω στις ελίτ από ένα μαζικό κίνημα «αντίστασης». Όπως όμως θα προσπαθήσω να δείξω στο βιβλίο αυτό, η παγκοσμιοποίηση στη σημερινή οικονομία της αγοράς μόνο νεοφιλελεύθερη μπορεί να είναι, εφόσον νεοφιλελευθερισμός και παγκοσμιοποίηση είναι αλληλένδετα φαινόμενα που αποτελούν απλώς τις όψεις του ίδιου νομίσματος, δηλαδή, της δυναμικής της οικονομίας της αγοράς.

Στόχος επομένως του ανά χείρας βιβλίου είναι να δείξει τον «συστημικό» χαρακτήρα του φαινομένου της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, δηλαδή να δείξει ότι το φαινόμενο αυτό δεν οφείλεται απλώς στις επιλογές κάποιων «κακών» κυβερνήσεων όπως υποστηρίζει η ρεφορμιστική Αριστερά, αλλά στην αλληλεπίδραση αντικειμενικών διαδικασιών (που τέθηκαν σε κίνηση με την εγκαθίδρυση της οικονομίας της αγοράς δυο αιώνες πριν), και «υποκειμενικών» συνθηκών (που καθορίζονται ως το αποτέλεσμα της κοινωνικής πάλης ανάμεσα στις κυρίαρχες και τις εξουσιαζόμενες κοινωνικές ομάδες). Μια τέτοια θεώρηση της παγκοσμιοποίησης συνεπάγεται ότι αντίστοιχα συστημικος πρέπει να είναι και ο χαρακτήρας του κινήματος εναντίον της, με βασική επιδίωξη μια εναλλακτική παγκοσμιοποίηση που θα θεμελιώνεται στην ισοκατανομή της πολιτικής και οικονομικής δύναμης μεταξύ όλων των πολιτών και την επανενσωμάτωση του Aνθρώπου στη Φύση, δηλαδή την Περιεκτική Δημοκρατία.

Στον αγώνα για το κτίσιμο μιας εναλλακτικής δημοκρατικής παγκοσμιοποίησης αφιερώνεται το βιβλίο αυτό.

 

Τ.Φ.

Λονδίνο, Σεπτέμβρης 2001