(Παρέμβαση του Τάκη Φωτόπουλου στο Αντιεξουσιαστικό φεστιβαλ της ΑΚΣ στην Αθήνα τον Ιούνη του 2004 με θέμα «Αντι-Olympics 2004»)

Πολιτικός και Κοινωνικός Φονταμενταλισμός και Κοινωνικά Κινήματα Αντίστασης

ΤΑΚΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ

 

 

Θα ήθελα αρχικά να εκφράσω τη λύπη μου που για λόγους ανεξάρτητους από τη θέληση μου δεν μπόρεσα να παραστώ στο αντιεξουσιαστικό φεστιβάλ με το σημαντικό θέμα «Αντι-Olympics 2004» και ελπίζω οι εκδηλώσεις στα πλαίσια του να δώσουν την ευκαιρία για μια γόνιμη συζήτηση των επιμέρους θεματικών του. Στη σύντομη αυτή παρέμβαση μου θα ήθελα απλώς να δώσω πολύ συνοπτικά την βασική προβληματική που θ’ ανέπτυσσα πάνω στο θέμα υπό συζήτηση δηλ. τον πολιτικό και θρησκευτικό φονταμενταλισμό και τα κοινωνικά κινήματα αντίστασης με την ελπίδα ότι οι σκέψεις αυτές θα βοηθήσουν τον σχετικό προβληματισμό σας.

Κατ’ αρχήν, ομολογώ ότι μου προκάλεσε μάλλον οδυνηρή έκπληξη ο τίτλος της θεματικής αυτής ενότητας που νομίζω δεν έχει θέση σε ένα αντιεξουσιαστικό φεστιβάλ ―εκτός αν όπως ελπίζω οι προθέσεις των οργανωτών δεν αντανακλώνται από τον τίτλο αυτόν.  Η σαφής εντύπωση  που δίνει ο τίτλος αυτός είναι ότι οι σημερινές συγκρούσεις που συγκλονίζουν τον κόσμο αφορούν την σύγκρουση κάποιων φονταμενταλισμών, από τη μια μεριά του πολιτικού φονταμενταλισμού κάποιων νεοσυντηρητικών στην Ουάσιγκτον και από την άλλη μεριά κάποιων Ισλαμικών φονταμενταλιστων στον Αραβικό κόσμο, με τα κοινωνικά κινήματα αντίστασης να είναι παγιδευμένα κάπου στο μέσο. Μια τέτοια όμως αντίληψη όχι μόνο είναι εντελώς εσφαλμένη και παραπλανητική, αποτελώντας τμήμα της «προοδευτικής» φιλελεύθερης ιδεολογίας που υποστηρίζει και η κεντροαριστερά στο πλαίσιο της σημερινής σοσιαλφιλελεύθερης συναίνεσης, αλλά και δεν έχει οποιαδήποτε σχέση με μια αντιεξουσιαστική και επομένως αντισυστημική προβληματική πάνω στο θέμα. Αυτή είναι η προβληματική της ρεφορμιστικής Αριστεράς τύπου Ταρικ Αλι (που έβγαλε και σχετικό μπεστ σελλερ με τον τίτλο «η σύγκρουση των φονταμενταλισμών») ο οποίος, μαζί με την New Left Review στα στελέχη της οποίας ανήκει, από καιρό εγκατέλειψε κάθε ιδέα ανατροπής του καπιταλιστικού συστήματος της αγοράς, και τύπου Τσόμσκι ο οποίος, όπως προσπάθησα να δείξω σε μόλις κυκλοφορήσαν βιβλίο μου, έχει υιοθετήσει τα τελευταία χρόνια μια φιλελεύθερη αντίληψη της οικονομικής ιστορίας σύμφωνα με την οποία το κακό δεν είναι το ίδιο το σύστημα της οικονομίας της αγοράς αλλά η κακή λειτουργία του συστήματος της αγοράς και  η ιδιοποίηση του από τα κορπορατίστικα συμφέροντα. Κοινός παρονομαστής της ρεφορμιστικής Αριστεράς είναι ότι τα κοινωνικά κινήματα αντίστασης πρέπει να στραφούν κατά των δυο αυτών φονταμενταλισμών και όχι κατά του ίδιου του συστήματος της καπιταλιστικής οικονομίας της αγοράς και του πολιτικού της συμπληρώματος, της αντιπροσωπευτικής «δημοκρατίας». Γι’ αυτό και εκπρόσωποι της ρεφορμιστικής Αριστεράς σαν τον Ταρικ Αλι και τον Τσόμσκι φθάνουν στο απαράδεκτο από αντιεξουσιαστική σκοπιά συμπέρασμα να στηρίξουμε την άνοδο των Δημοκρατικών στην εξουσία λες και η διαδοχή του Μπους από τον Κερι θα είχε σημαντικότερες συνέπειες από ότι είχε η διαδοχή του πατέρα Μπους από τον Κλίντον !

Αντίθετα, στην προβληματική της Περιεκτικής Δημοκρατίας που δεν έχω τον χρόνο να αναπτύξω εδώ, πρέπει να δούμε τη σημερινή σύγκρουση ως τη κυριότερη έκφραση της πολιτικής παγκοσμιοποίησης, δηλαδή της πολιτικής διαχείρισης της καπιταλιστικής νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης από την υπερεθνική ελίτ. Η σύγκρουση αυτή ουσιαστικά άρχισε αμέσως μετά την κατάρρευση του κρατικιστικου σοσιαλισμού στις δυο εκδοχές του («υπαρκτός» και σοσιαλδημοκρατία), με τον πρώτο πόλεμο στον Κόλπο και τον συστηματικό εξανδραποδισμό του Παλαιστινιακού λαού στα χέρια των Σιωνιστών και συνεχίστηκε  με τον Νατοϊκό πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, τις εισβολές στο Αφγανιστάν και Ιράκ και τον διηνεκή πόλεμο κατά της «τρομοκρατίας» που ξεκίνησε με αφορμή τα γεγονότα της 11/9. Όμως στη πραγματικότητα δεν έχουμε ούτε πόλεμο ούτε τρομοκρατία, όπως παρουσιάζει τη σύγκρουση η κεντροαριστερά και η ρεφορμιστική Αριστερά. Και αυτό,  διότι δεν νοείται πόλεμος εναντίον κάθε αντιστεκόμενου στη συστημική βία. Η αντιβία στη συστημική βία χαρακτήριζε κάθε μορφή ετερόνομης ιεραρχικής κοινωνίας και πάντοτε στην Ιστορία οι αντιστεκόμενοι χαρακτηριζόντουσαν ως «τρομοκράτες». Σήμερα το γεγονός ότι οι αντιστεκόμενοι ανάμεσα στον Αραβικό λαό ―που βρίσκεται  λόγω της γεωπολιτικής θέσης του στο κέντρο της επίθεσης από την  υπερεθνική ελίτ― χαρακτηρίζονται τρομοκράτες διότι αντιστέκονται στη συστημική και πολιτικοστρατιωτική βία της, ενώ το γεγονός ότι μετά την κατάρρευση των Αραβικών σοσιαλιστικών και εθνικιστικών κινημάτων πολλοί από αυτούς κατέφυγαν στον ισλαμικό φονταμενταλισμό γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης ως δήθεν ένδειξη μιας σύγκρουσης φονταμενταλισμών. Όμως τα Ισλαμικά φονταμενταλιστικά κινήματα προσελκύουν αγωνιστές όχι για θρησκευτικούς λόγους αλλά βασικά για κοινωνικούς λόγους εφόσον τα κινήματα αυτά έχουν πάρει καθαρά τον χαρακτήρα εθνικοαπελυθερωτικών κινημάτων. Η θρησκεία δηλαδή χρησιμοποιείται βασικά ως ιδεολογία όπως περίπου συνέβαινε και με τον Αραβικό εθνικισμό και σοσιαλισμό.

Αντίστοιχα, η ιδεολογία των νεοσυντηρητικών δεν αποτελεί κάποιο είδους φονταμενταλισμό όπως παραπλανητικά υποστηρίζει η κεντροαριστερά και η ρεφορμιστική Αριστερά για να αποκρύψουν τον ουσιαστικά συστημικό χαρακτήρα της σημερινής κρίσης και σύγκρουσης. Η νεοφιλελεύθερη η σοσιαλφιλελεύθερη ιδεολογία αποτελεί το βασικό μέσο που χρησιμοποιεί η υπερεθνική ελίτ για να δικαιολογήσει τη συστημική βία που συνεπάγεται η καπιταλιστική νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση η οποία στο πλαίσιο του σημερινού συστήματος είναι ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ, αντίθετα με τα φληναφήματα της ρεφορμιστικής Αριστεράς. Αποτελεί επομένως πελώριο σφάλμα να χαρακτηρίζουμε την ιδεολογία αυτή σαν ένα είδος φονταμενταλισμού, παίζοντας χωρίς να το καταλαβαίνουμε το παιχνίδι της ρεφορμιστικής Αριστεράς. Και αποτελεί έγκλημα να χαρακτηρίζουν οι αντιεξουσιαστές τη σημερινή σύγκρουση σαν σύγκρουση φονταμενταλισμών, συσκοτίζοντας τα πραγματικά αιτία της και τον αληθινό χαρακτήρα της. Ελπίζω λοιπόν ότι  ο τίτλος της θεματικής αυτής είναι απλώς άστοχος και δεν υποδηλώνει καμία έμμεση αποδοχή της ρεφορμιστικής ιδεολογίας.- 

 

21/6/04
Τάκης Φωτόπουλος